Kurban Bayramı nedeniyle iki kısa haftanın ilkindeyiz. Perşembe günü arife günü. Bayram bir sonraki hafta pazartesi gününe de sarktığı için iki hafta boyunca daha az gün işe gideceğiz.Toplumun genel beklentisinin aksine hükümet bu kez bayram tatilini bayramın önü ya da sonrası ile birleştirmedi. Zaten neye göre birleştirip neye göre birleştirmediklerini hiç öğrenemedik. Ülkemizde burada da bir standart yok.Kısa ilk haftanın en önemli verisi ise hiç şüphesiz Mayıs 2025 enflasyon verisi.Ülkemizde takip edilen üç temel enflasyon verisi var.Bunlardan ilki, İstanbul Ticaret Odası’nın “İstanbul Tüketici Fiyat Endeksi”. Önceki yıllarda metodolojisinin eski ve madde sepetinin değişimden uzak olduğu düşünüldüğü için eski adıyla “Ücretliler Geçinme Endeksi” bir revizyona uğradı ve hem metodolojisi hem de madde sepeti, hemen hemen Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyonu olan “Tüketici Fiyatları Enflasyonu” ile örtüştürüldü. Hem de neredeyse bire bir örtüşme bu.2025 Mayıs ayında İstanbul’da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İTO İstanbul Tüketici Fiyat Endeksi’nin aylık artışı %2,83 olarak gerçekleşti. 2024 Mayıs ayına göre 2025 Mayıs ayında İstanbul’da yaşanan fiyat değişimlerini gösteren, bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı ise, İTO 2023=100 bazlı İTO İstanbul Tüketici Fiyat Endeksi’nde %46,57 olarak kaydedildi.İkincisi, Enflasyon Araştırma Grubu’nun bağımsız bir şekilde hesapladığı ENAG enflasyonu. Bu enflasyon hesaplama yöntemine de çeşitli eleştiriler var. Bunların bir kısmı da haksız değil.ENAG Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Mayıs ayında %3,66 arttı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı ise %71,23 olarak gerçekleşti.Üçüncü enflasyonumuz ise devletin resmi enflasyonunu açıklayan TÜİK’in “Tüketici Fiyatları Enflasyonu”. TÜİK ile ilgili çok sıkıntılar var. Madde sepetinde yer alan kalemlerin fiyat artışlarının tamamen kaldırılmış olması, bölgesel enflasyonun verilmiyor olması eleştirilerin bir kısmı. TÜİK’e yöneltilen eleştiriler hesaplama yöntemi ile ilgili değil, girdi olarak kabul ettiği fiyatları nereden ve nasıl aldığı ile ilgili. Sonuçta bir makine düşünün; bu makine dünyanın en gelişmiş makinesi de olsa, çıktısı girdisinin kalitesi kadardır. Üstelik TÜİK, “TÜİK’in enflasyon verilerinin asılsız olduğu” gerekçesiyle dava açan Yargıtay 7. Ceza Dairesi Onursal Üyesi Seyfettin Çilesiz ile mahkemelik durumda. Gerçi Mahkeme, Ankara 6. İdare Mahkemesi davanın reddine karar verdi; ancak süreç devam ediyor.Davayı reddeden mahkemenin ara kararında “1 Ocak 2024 - 30 Haziran 2024 tarihleri arasına ait enflasyon oranının hesaplanmasına ilişkin tüm bilgi ve belgelerin bir örneğini” istemişti. TÜİK, söz konusu belgeleri mahkemeye bir flash bellek içinde iletmiş ve “Tamamen kurumun özgün eseri olması nedeniyle üçüncü kişilere karşı koruma yöntemleri ile erişim kontrollü, çoğaltma kontrolü mekanizması kapsamında incelendikten ve işi bittikten sonra Kurum Başkanlığına iade edilmek üzere kapalı zarf içinde şifresi ile birlikte manyetik ortamda (flash bellek) ekte sunulmuştur.” ifadelerine yer vermişti. Bu konu da çokça tartışma konusu yapılmıştı.Neticede TÜFE’deki (2003=100) değişim, 2025 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,53 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %15,09 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %35,41 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %45,80 artış olarak gerçekleşti.TÜİK’in TÜFE’si hem piyasa beklentilerinden hem de Merkez Bankası beklentilerinden çok daha iyi geldi. Merkez Bankası, Mayıs enflasyonunun Nisan ayına göre biraz daha iyi olmasını beklediğini çokça belirtmişti. Nisan 2025 enflasyonunun %3 geldiğini dikkate aldığımızda, Mayıs 2025’te gerçekleşen %1,53 oranı, “Birazın Çok Daha Ötesinde” bir iyi enflasyon.Mayıs 2025 enflasyonu merakla beklenen bir enflasyondu. Hem 19 Mart 2025’te Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması sonucu kurda ani yükseliş ve devamında günlük bazda sürekli artan seyir izleyen Dolar/TL’nin mal ve hizmet fiyatları üzerindeki etkisinin Nisan’dan sonra Mayıs’ta da devam edip etmeyeceğini görmek, hem de yaşanan olaylar neticesinde artırılmak zorunda kalınan politika faizinin yeniden indirim patikasına girip girmeyeceğini anlamak için büyük önem arz ediyordu Mayıs enflasyonu.Öyle ya, eğer Merkez Bankası’nın müdahil olamayacağı gıda gibi bir alanda, hele ki bir de Cumhuriyet tarihinin en büyük don olayı yaşanmışsa, kurdan hâlâ maliyet enflasyonuna bir geçişkenlik varsa, talep ılımlı ancak yine de devam ediyorsa, enflasyon olası bir faiz indiriminin önündeki en önemli engeldir.Bu engelin bir şekilde kaldırılması gerekir. Ya enflasyonu doğuran unsurları kontrol altına alırsınız ya da açıklanan enflasyon verisi sizin yerinize o kontrolü sağlar.Mayıs 2025 resmi enflasyonu ile bu kontrol sağlanmış oldu. Şimdi piyasanın beklentisi “Faiz İndirimi”.Biz buna benzer süreçleri daha önce çokça gördük.Faizin indirilmesi gerekiyorsa, daha önce manşet enflasyona bakan Merkez Bankası’nın, eski Başkan Şahap Kavcıoğlu döneminde bir anda çekirdek enflasyona bakmaya başladığını; Merkez Bankası’nın kanunda yazmayan görev tanımlamasına “ihracatı artırmak ve ihracatçıya destek olmanın” sözel olarak tanımlandığını hep yaşadık.Sonrasında seri faiz indirimleri geldi. Büyüme yükseldi. Ticaret erbabına ucuz faizli krediler dağıtıldı. Sonra yüksek enflasyon geldi. Yeniden yüksek faiz sarmalına girildi.Bu sarmaldan kurtulmak ancak ve ancak kararlılık, bütünleşik politika seti, reformlar ve siyasal istikrar ile mümkün. Sabırsızlık, günü kurtarma telaşı, seçim kazanmak için herkesi memnun etmeye çalışan popüler politikalar, önünde sonunda bizi hep acı reçeteye ve fedakârlığa götürüyor.Faizi indirmek çok kolay. Ancak artırmak büyük fedakârlıklar gerektiriyor. Bu fedakârlıkların hepsine katlanmak zorunda olan da yine bizler oluyoruz.Kurban Bayramınızı en içten dileklerimle kutlarım.

EXANTE

TÜİK’in TÜFE’si hem piyasa beklentilerinden hem de Merkez Bankası beklentilerinden çok daha iyi geldi. Merkez Bankası, Mayıs enflasyonunun Nisan ayına göre biraz daha iyi olmasını beklediğini çokça belirtmişti.

TÜİK varsa dert yok 

TÜİK verilerine göre, haziran ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda %5, yıllık bazda %78,6 arttı. Enflasyondaki artış yılın başından bu yana %42,4’e ulaştı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">%71,5 artış: Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) verilerine göre ise haziran ayında yıllık enflasyon %175,6 olurken; son altı ayda enflasyondaki artış %71,5 olarak açıklandı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zam: Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz hafta asgari ücretin %30 artışla net 5 bin 500 liraya yükseltildiğini duyurmuştu.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/6/1/1656974643417.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.13" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bugün enflasyon ve stagflasyon tartışmaları, küresel ekonominin en önemli gündem maddelerini oluşturuyor. Türkiye'nin ise dış ve iç konjonktürün gerekliliklerine ihracat-üretim-istihdam odaklı politikalarla karşılık verdiği belirtiliyor. Fakat bu süreçte enflasyon durdurulamıyor. Peki Türkiye, küresel ekonominin gündeminde nerede duruyor?<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Enflasyon-büyüme ikileminde Türkiye nerede duruyor?</h2>2022’nin başından bu yana küresel ekonomik görünüm ve yıl sonu beklentileri önemli oranda değişti. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından en önemli sorunların başında küresel enflasyon geliyor. Ukrayna’nın işgali sonrasında ABD ve diğer ülkelerin Rusya’ya yönelik yaptırımları ve tedarik zincirlerindeki darboğazların sürmesinin sonucu olarak yıl içinde ara malı ve emtia fiyatlarının artışı sürüyor. Enflasyon Almanya, Birleşik Krallık ve ABD’de yaklaşık son 40 yılın en yüksek seviyesinde seyrediyor.Bu noktada ülkeler, para politikasında sıkılaşmaya giderken ekonomik aktiviteye zarar vermeden ‘yumuşak iniş’&nbsp;yapmanın yollarını arıyor. Fed'in 75 baz puan ile son 28 yılın en yüksek faiz artışına gitmesinin ardından başta Avrupa Merkez Bankası (AMB) olmak üzere diğer ülkelerde de para politikası yapıcıları bu kararı takip ediyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geçtiğimiz ay yayımladıkları raporlarda OECD, 2022 küresel ekonomi büyüme beklentisini %4,5’ten %3’e; Dünya Bankası ise %4,1’den %2,9’a düşürdü. Enerji ve gıda fiyatlarındaki hızlı artışlardan kaynaklanan bir yüksek enflasyon dönemine girdiğimiz vurgulanıyor. Küresel ekonomi için derin durgunluk&nbsp;ve stagflasyon uyarısı yapılıyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye, enflasyon verisi ile diğer ülkelerden ayrışıyor</h2>Yılın başından bu yana incelendiğinde ABD ve Almanya’da enflasyon %2-4 bandından %6-8 bandına yerleşmiş görünüyor. Fakat Türkiye’de enflasyonun seyri, 2021’deki %10-20 bandından hızlı bir şekilde ayrışarak yaklaşık %80’e ulaştı. Enflasyon denince akla gelen ilk ülkelerden Arjantin’de daha yatay bir görünüm söz konusu.&nbsp;Financial Times’ın Global Inflation Tracker sayfasında birçok ülkenin enflasyon ve büyüme göstergeleri ile kıyaslandığında Türkiye’nin yaşadığı ayrışma belirginleşiyor.ABD ve Almanya örnekleri, ulusal enflasyon verisi küresel düzeyin üstüne çıkmaya başlarken büyüme rakamlarının küresel GSYH’deki seyrin altına düştüğünü gösteriyor. İşte ‘yumuşak iniş’ tartışmaları, tam da bu noktada gündeme geliyor ve daha agresif bir sıkılaşma politikası seçeneğini tartışmaya açıyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/6/1/1656974872877.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.44" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye’nin dünyadan uzak ekonomi gündemi</h2>Türkiye’nin ekonomi gündemiyse küreseldeki mevcut tartışmaların çok daha uzağında duruyor. G20 ülkeleri arasında en yüksek negatif faize sahip ülke konumunda yer alan Türkiye, Aralık 2021’den bu yana politika faizini %14’te sabit tutuyor. Eylül 2021’den bu yana öngörülen ekonomik model, düşük faizle üretimi destekleyip cari fazla veriyor. Oysa,<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye’nin Ocak-Mayıs 2021 döneminde 18,3 milyar dolar seviyesindeki dış ticaret açığı, bu yılın aynı döneminde 43,2 milyar dolar olarak gerçekleşti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aralık 2021'de 4 kişilik aile için 13 bin 348 lira olan açlık sınırı, Haziran 2022’de 20 bin 818 liraya yükseldi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İşgücünün büyümeden aldığı pay azalırken net işletme artığının payı artış gösteriyor.</li></ul>Sermaye ve emek arasındaki seçimde kaybeden taraf ücretliler gibi görünüyor. Bu noktada, Grace Blakeley’in enflasyonun politik bir tercih oluşuna ve bir geçim krizi doğurduğuna dair makalesine dönmekte fayda var.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Son gelişmeler ne gösteriyor?</h2>TOBB ETÜ öğretim üyesi Fatih Özatay, cari açığa dikkat çekerken, cari açığın finansmanının da ülkenin yüksek risk primine bağlı olarak zorlaştığını ifade ediyor. Türkiye’nin 12 ayda ödemesi gereken 180 milyar dolar da değerlendirildiğinde; ekonomik büyüme için de Türkiye’yi engelsiz bir yol karşılamıyor.Öte yandan, makro ihtiyati önlemler kapsamında alınan kararlar çok daha karmaşık bir düzlemde tartışmalı hâle geliyor. Döviz talebini engellemeye yönelik her müdahale, bir sonraki müdahalenin şartlarını beraberinde taşıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kur Korumalı Mevduat’ın&nbsp;(KKM)&nbsp;etkinliği, bütçe üzerinde yarattığı baskı ile tartışılıyor. Bütçe üzerine 12,5 milyar TL yük getireceği öngörülen KKM’nin mayıs ayında bütçeye yükü 21 milyar TL’ye erişirken; ek bütçede de KKM için 40 milyar TL harcanacağı öngörülüyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">BDDK'nın yabancı para nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL'nin üzerinde olan şirketlere; bu varlıklarının toplam aktiflerin veya bir yıllık satış gelirlerinin %10’unu aşması durumunda TL cinsinden kredi verilmeyeceğini duyurmasının ardından Türkiye’de üstü örtülü bir sermaye kontrolü olup olmadığı tartışılıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Süregelen bu adımlardan sonuncuysa TCMB'nin TÜFE endeksli kıymetlerin iskonto oranı %30’dan %50’ye yükseltmesi oldu. TL varlıklarının teminat sistemindeki ağırlıklarının artırılmasının hedeflendiği ve bankalar sabit getirili DİBS’lere yönlendirildiği aktarılıyor.</li></ul>

Aposto Gündem

Küresel ekonomi için yapılan durgunluk ve stagflasyon uyarılarına Türkiye perspektifinden bakış.

“Enflasyon, politiktir”

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye ekonomisi 2022’nin ilk çeyreğinde yıllık bazda %7,3 büyüdü. Bu rakam, son dört çeyreğin en düşük yıllık büyüme rakamı olarak dikkat çekerken büyüme performansında, vatandaşların yüksek enflasyon nedeniyle öne çekilen talebinin etkili olduğu görüldü. Bu verilerden birkaç gün sonra açıklanan tüketici ve üretici fiyat endeksleri de bu gerçeği doğruladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">TÜİK verilerine göre, mayıs ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık bazda %2,98, yıllık bazda ise %73,5 artış göstererek son 24 yılın zirvesine çıktı. Üretici fiyat endeksi (ÜFE) ise aylık bazda %8,76, yıllık bazda %132,16 ile 1995’ten bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaştı.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/5/0/1654424884219.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.06" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İnfografik:&nbsp;Taylan KurtKritik bir nokta:&nbsp;Bu verilere göre, yıllık tüketici ile üretici enflasyonu arasındaki makas 58,7 puan ile rekor seviyeye yükseldi. Hâlihazırda %14 olan politika faizi ile tüketici enflasyonu arasındaki makas ise 59,5 puana çıktı.Madde sepeti tartışması:&nbsp;Daha önce 409 madde ve 904 madde çeşidinin fiyatlarını yayımlayan TÜİK, mayıs ayı itibarıyla 290 harcama grubu belirleyerek bu gruplara ilişkin ortalama madde fiyatları yerine endeks bilgilerini açıklama kararı aldı. Tek tek hangi ürünlerin fiyatlarının arttığını görmenin mümkün olmadığı bu yeni sistem, verilerin şeffaflığı tartışmalarını da alevlendirdi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden?&nbsp;TÜİK bu düzenlemenin, piyasadaki fiyat hareketlerinin kullanıcılar tarafından daha doğru okunması ve takip edilmesi için yapıldığını belirtirken Avrupa İstatistik Kurumu (Eurostat) tarafından talep edilmeyen tabloların kaldırıldığını açıkladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kim, ne tepki verdi?&nbsp;Buna karşılık ekonomistler, “şeffaflığın yok edildiği ve enflasyon verilerine olan güvensizliği daha da derinleştiği” yorumunda bulundu.</li></ul>Alternatif hesaplama: Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise TÜİK öncesinde bir açıklama yaparak mayıs ayında tüketici enflasyonunun aylık bazda %5,46, yıllık bazda %160,76 arttığını bildirdi.Geniş perspektif:&nbsp;Dünya genelinde, Covid-19 nedeniyle yaşanan küresel tedarik sıkıntıları ve Rusya- Ukrayna savaşının yarattığı politik gerilim, enerji fiyatlarında yükselişe neden olurken birçok ülkede "yüksek enflasyon" en büyük problemlerden biri olmaya devam ediyor. Geçen hafta, enflasyon rakamlarını açıklayan birçok ülkede rekor seviyelere ulaşıldığı görüldü.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Avro Bölgesi'nde mayıs ayında yıllık enflasyon, %8,1'e ulaşarak kayıtlardaki en yüksek seviyeye çıktı. Enflasyon; Almanya'da %8,7, İspanya'da %8,5, İtalya'da %7,3, Belçika'da %9,9, Yunanistan'da %10,7, Slovakya'da %11,8, Hollanda'da %10,2 seviyesinde ölçüldü.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/5/0/1654424944133.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.06" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İnfografik:&nbsp;Taylan KurtG20’de birinci:&nbsp;Yüksek enflasyon, dünyada birçok merkez bankasının bir numaralı problemi olsa da Türkiye, enflasyonla mücadelede faiz artışına karşı çıkan politikası nedeniyle diğer ülkelerden ciddi oranda ayrışıyor. Son verilerin ardından Türkiye, dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında açık ara en yüksek enflasyona sahip ülke oldu. Türkiye'nin ardından ikinci sırada uzun süre ekonomik kriz ile mücadele eden Arjantin geldi.

Pareto

Enflasyonda 24 yılın zirvesi: %73,5

<a fr-original-style="" href="https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Fiyat-Endeksi-Mayis-2022-45794&dil=1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">TÜİK&nbsp;</a>,Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) mayıs ayında yıllık bazda %73,5, aylık bazda %3 artış gösterdiğini duyurdu.<a fr-original-style="" href="https://enagrup.org/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Enflasyon Araştırma Grubu</a> (ENAG) ise mayıs ayı yıllık enflasyon için %160,8’i, aylık enflasyon için ise %5,5’i işaret ediyor.Yıllık enflasyon, TÜİK verilerine göre Mayıs 2021’de %16,6, Mayıs 2020’de ise %11,4, düzeyindeydi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mayıs 2022’de yıllık değişim oranının en yüksek olduğu ilk üç ana harcama grubu ulaştırma (%107,6), gıda ve alkolsüz içecekler (%91,6) ve ev eşyası (%82,1) olarak sıralandı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aylık değişimde ise en yüksek artış alkollü içecekler ve tütün (%6,5), eğlence ve kültür (%6,2) ve lokanta ve oteller (%5,5) ana gruplarında gerçekleşti.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">TÜFE-ÜFE makası</h2>Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yıllık %132,2 artışla 1995’ten bu yana en yüksek seviyesini gördü. Böylece, TÜFE ve ÜFE arasındaki makasta tarihi zirve <a fr-original-style="" href="https://www.dunya.com/ekonomi/tuik-enflasyon-mayista-yuzde-735-haberi-659774" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">devam etti</a>.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Madde sepeti ve ortalama fiyatlar tablosu kalktı</h2>TÜİK, “madde sepeti ve ortalama fiyatlar” tablosunda mayıs ayı verilerini paylaşmadı. Ekonomi yazarı Uğur Gürses, kalem kalem ürün takibinin zorlaştırıldığını ve bu şeffaflığın yok edilerek enflasyon verilerine olan güvensizliğin daha da derinleştiğini <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/ugurses/status/1532628245153202178?s=20&t=iUOWoNEcFvlpZXvZrtnwFQ" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ifade etti</a>.&nbsp;

TÜİK'e göre mayısta yıllık enflasyon %73,5'e çıktı. ENAG verileriyse %160,8'i işaret ediyor.

Günün gelişmesi: TÜİK enflasyonu açıkladı

• Türkiye İstatistik Kurumu&nbsp;(TÜİK), şubat ayı enflasyonun yıllık &nbsp;%54,44'e yükseldiğini, aylık %4,81'e çıktığını <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-60599535" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıkladı.</a> Üretici fiyat endeksiyse şubatta aylık %7,22 artarken, yıllık %105,01'e çıktı. Enflasyon, Reuters'ın ve Bloomberg HT'nin anketlerindeki beklentileri aştı.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">En çok artış: En çok artış %75,75'le ulaşım, %64,83'le ev eşyası, %64,47'yle gıda ve alkolsüz içecekler gruplarında oldu.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ENAG verileri:&nbsp;Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) şubat ayındaki yıllık enflasyonu %123,80 olarak açıkladı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Değerlendirme:&nbsp;Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, enflasyonla mücadeleyi sürdürmekte kararlı olduklarını dile getirerek "Döviz kurunu kapsamlı ve yenilikçi metotlarla düşürdüğümüz gibi enflasyonu da önümüzdeki dönemde düşüreceğiz. 2023 Haziran seçimlerine de tek haneli bir enflasyon rakamıyla gireceğiz."&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/haber/bakan-nebati-doviz-kurunu-dusurdugumuz-gibi-enflasyonu-da-dusurecegiz,1018669" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dedi.</a>&nbsp;</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/2/4/1646328751043.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.82" width="550" alt="Markette reyonları inceleyen bir kişi " fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Deniz Sabuncu

Spektrum

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), şubat ayına ilişkin tüketici fiyat endeksi (TÜFE) verilerini <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-60599535" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıkladı</a>. TÜFE, yıllık bazda %54,44'e yükselirken aylık bazda %4,81'e çıktı. Üretici fiyat endeksi (ÜFE) şubatta aylık %7,22 artış gösterirken yıllık %105,01'i gördü. Enflasyon, Reuters'ın ve Bloomberg HT'nin anketlerindeki beklentileri aştı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">En çok artış: En çok artış %75,75'le ulaşım, %64,83'le ev eşyası, %64,47'yle gıda ve alkolsüz içecekler gruplarında kaydedildi.</li><li fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">ENAG verileri:&nbsp;Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) tüketici fiyat endeksinin (E-TÜFE) şubat ayında %5,44 yükseldiğini yıllık artışın ise %123,80 olarak gerçekleştiğini açıkladı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Avro Bölgesi:&nbsp;Geçtiğimiz günlerde açıklanan Avro Bölgesi enflasyonu da rekor tazeleyerek yıllık %5,8'e yükseldi. Enflasyon aylık %0,9 oldu.&nbsp;</li></ul>Değerlendirme:&nbsp;Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, enflasyonla mücadeleyi sürdüreceklerinin altını çizerek "Döviz kurunu kapsamlı ve yenilikçi metotlarla düşürdüğümüz gibi enflasyonu da önümüzdeki dönemde düşüreceğiz. 2023 Haziran seçimlerine de tek haneli bir enflasyon rakamıyla gireceğiz."&nbsp;dedi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tepkiler&nbsp;</h2>CHP Sözcüsü Faik Öztrak,&nbsp;"Böyle bir makası daha önce hiç yaşamadık. Üreticiden, tüketiciye doğru korkunç bir enflasyon tsunamasi geliyor." ifadelerini kullandı. Öztrak, "Ne yazık ki ilerleyen günler için de enflasyon cephesinde umut yok." şeklinde konuştu.Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota,&nbsp;"Bugün açıklanan TÜİK verisiyle gıda enflasyonunda %64,5'le Venezuela, Lübnan ve Zimbabve'den sonra dünya dördüncüsü olduk. Hayaller milletin tasarrufunu satarak kuru, emireri Merkez Bankası Başkanı'yla da faizi kontrol etmek, gerçeklerse %64,5 gıda enflasyonu."&nbsp;değerlendirmesini yaptı.&nbsp;İktisatçı Hakan Kara,&nbsp;enflasyon rakamlarını "%50 asgari ücret artışı önümüzdeki ay itibarıyla enflasyon tarafından tamamen eritilmiş olacak." sözleriyle yorumladı.İktisatçı Mahfi Eğilmez, "TÜFE % 54,4, ÜFE % 105,1. Yanlış para politikasının bizi getirdiği yer."&nbsp;dedi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Krizin Türkiye'ye etkisi&nbsp;</h2>Dünya Gazetesi yazarı Şeref Oğuz, ekonomik açıdan henüz en kötünün görülmediğini, ham petrolün varil fiyatının 150 dolara kadar çıkacağını <a fr-original-style="" href="https://www.dunya.com/kose-yazisi/ekonomide-en-kotuyu-henuz-gormedik/650632" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">öngörüyor</a>. Oğuz, mart ayında Türkiye'nin enflasyondaki küresel tırmanışı izleyeceğini belirterek "Zor zamanlar için alternatif tüm kaynakların hareket ağırlığının artacağı bir dönemde olacağız. Bu dönem yönetildiği takdirde hasarımız sınırlı kalır. Yönetilmediği oranda ise ek fatura koyulacak önümüze. Buğday, petrol gibi temalara yönelik enstrümanların çoğaldığını görebiliriz. Özellikle emtia bazlı fonlar talep görebilir." değerlendirmesini yapıyor.TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Uğur Toprak, işgalin Türkiye'ye gıda enflasyonu ve zam olarak yansıyacağını söylüyor. Türkiye'nin ithal ettiği ayçiçeğinin %54'ünü Rusya'dan, %14'ünü Ukrayna'dan aldığını vurgulayan Toprak, "Buğdayın %64-65'i Rusya'dan, %13-14'ü de Ukrayna'dan geliyor. Bu iki ülkeye yaş sebze ve meyve ihraç ediyoruz. İthalatta ve ihracatta bu ülkelere bağımlı olmamız sıkıntı yaratacak." ifadelerini kullanıyor.Gazete Duvar editörü Sinan Saygılı,&nbsp;"Kasırga kapıya dayandı, ekonomiyi nasıl bir tablo bekliyor?" haberinde Rusya'nın işgalinin Türkiye ekonomisini yakından ilgilendirdiğini vurguluyor. Türkiye'nin dış ticaret hacminin %8'lik kısmının Rusya ve Ukrayna bağlantılı olduğunu belirten Saygılı, inşaat ve hazır giyim sektörü için de iki ülke arasındaki durumun önemli olduğunu anlatıyor.&nbsp;TÜSİAD Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç; Rusya ve Ukrayna arasındaki gerginliğin Türkiye'yi petrol, tarım ve ithalat, turizm gibi alanlarda etkileyeceğine dikkat çekiyor.Saygılı, Türkiye'nin turizm gelirinde düşüş yaşayacağına işaret ediyor. TÜİK verilerine göre geçtiğimiz yıl Türkiye'ye gelen 29 milyon 357 bin kişinin %19'unu Rusya vatandaşlarının, %8,3'ünü de Ukrayna vatandaşlarının oluşturduğu biliniyor. Turizm gelirinde etkisi yüksek olan iki ülkenin arasındaki durum nedeniyle rezervasyon sayısının %70 azaldığı bildiriliyor.

Türkiye'de enflasyon: son durum, krizin etkileri

• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aralık ayında %1,25 artış gösterdi ve yıllık bazda değişim %14,60 olarak <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZjMyNmZiYTMzOTQ1MDAwNzljNTMwNSZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cudGNtYi5nb3YudHIlMjUyRndwcyUyNTJGd2NtJTI1MkZjb25uZWN0JTI1MkZUUiUyNTJGVENNQiUyNTJCVFIlMjUyRk1haW4lMjUyQk1lbnUlMjUyRklzdGF0aXN0aWtsZXIlMjUyRkVuZmxhc3lvbiUyNTJCVmVyaWxlcmklMjUyRlR1a2V0aWNpJTI1MkJGaXlhdGxhcmk="">kaydedildi.</a><ul><li>Enflasyon Araştırma Grubu'nun (ENAGrup) raporunda ise aralık ayı enflasyon oranı %4,08, yıllık enflasyon oranı ise %36,72 olarak açıklandı. &nbsp;</li><li>Zam oranları: Enflasyon oranlarının ardından memur maaşlarındaki artış oranı %7,37, SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarında ise %8,37 olarak belirlendi. Böylece aile yardımı ödeneği dâhil en düşük memur maaşı 4.500 liraya, en düşük memur emekli aylığı ise 3.020 liraya yükseldi. &nbsp;</li><li>Bakanın yorumu: Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, "Enflasyonla mücadelede bütüncül bir yaklaşımla kararlı bir duruş sergileyeceğiz. 2021 yılı, makroekonomik istikrara odaklanan bir reform yılı olacaktır." yorumlarını paylaştı. &nbsp;</li><li>ÖTV zammı: Alkollü içkilerden ve purolardan alınan özel tüketim vergisi (ÖTV) %17,07 oranında artırıldı.</li></ul>

Enflasyon Araş ile ilgili hikayeler